The Wizard of Oz (1939) blijft een iconische film, die volgens mij nu nóg hele generaties betovert. In de film droeg Dorothy magische rode schoentjes (“Close your eyes and tap your heels together three times.”) – maar die schoentjes waren niet altijd rood.
In het oorspronkelijke boek van L. Frank Baum, The Wonderful Wizard of Oz uit 1900, waren de schoentjes zilver. Omdat technicolor net zijn intrede had gedaan, werd besloten de schoentjes rood te maken (en nee, The Wizard of Oz was niet de eerste film in kleur. Dat was de korte film A Visit to the Seaside uit 1908. De eerste feature film in kleur was The World, the Flesh and the Devil uit 1914.) De rode schoentjes werden ontworpen door Gilbert Adrian, die oorspronkelijk twee soorten ontwierp: de versie die we nu allemaal kennen, en een Arabisch aandoende versie die meer geïnspireerd was door de beschrijving in het boek. Die laatste werd uiteindelijk afgewezen, omdat de stijl niet strookte met Dorothy’s imago als plattelandsmeisje.
Er is nog meer aan de hand met die rode schoentjes.
Voor het filmen werden meerdere paren schoentjes gemaakt, niet alleen voor Judy Garland die ze moest dragen tijdens de repetities en de vele takes, maar ook voor haar stuntvrouw Dorothy Andre. Destijds gingen studio’s nog slordig om met props en kostuums – het was toen nog geen lucratieve handel zoals dat nu het geval is. Medewerkers namen dan ook regelmatig spullen mee naar huis als souvenirs.
Kostuumontwerper Kent Warner deed dat ook, en was eind zestiger jaren degene die een paar van de schoentjes inbracht voor een enorme MGM-veiling in 1970, waar het paar het middelpunt van de veiling vormde. De overige paren hebben allemaal wonderlijke reizen gemaakt. Sommigen werden gestolen, andere raakten zoek en er waren hele fitties over wie het eerste paar had. Er zijn boeken en artikelen geschreven, en documentaires en podcasts gemaakt over de schoentjes en hun reizen. Die ik erg de moeite waard vind heb ik hieronder gelinkt.
De schoentjes behoren, maar liefst 84 jaar nadat de film uitkwam, nog steeds tot de meest gewilde en geliefde items uit de filmwereld. Zoals politiechef Scott Johnson zei toen een van de paren uit een museum was gestolen: “They’re more than just a pair of shoes, the slippers. They’re an enduring symbol of the power of belief.”
Nederlandstalige podcast door Liz Luyben (tweedelig)
Prachtige documentaire The Slippers (2015), met veel archiefmateriaal, gratis te zien op Vimeo
Uitgebreid artikel How the ruby slippers from The Wizard of Oz became the ultimate Hollywood symbol – Entertainment Weekly, 2019
Soms werden paren ook door elkaar gehaald, zoals je kunt lezen en zien in dit artikel van het Smithsonian.
