Regie: Denis Villeneuve
Warning: extreme enthusiasm alert
Er waren dit najaar drie films waar ik al maanden naar uitkeek: It, The Dark Tower en Blade Runner 2049. De eerste twee waren enorme teleurstellingen (It een commercieel en ongenuanceerd monster, The Dark Tower idem én een totale verkrachting van het originele verhaal, een filmgeworden belediging). Vanavond zag ik eindelijk Blade Runner 2049. Door eerdergenoemde ervaringen én het feit dat de eerste Blade Runner uit 1982 mijn absolute lievelingsfilm is (ik heb bijna alle versies, making-ofs in boek- en filmvorm en ken bijna alle scènes uit mijn hoofd) had ik geen hoge verwachtingen – integendeel, ik zag er een beetje tegenop. Ik vroeg me ernstig af waarom Blade Runner – die anno 2017 nog steeds staat als een huis – een opvolger nodig had.
Ik heb wel eens gehoord over mensen die voor een schilderij in tranen uitbarsten omdat ze het zo mooi vinden. Na vanavond begrijp ik dat. Ik weet niet waar ik moet beginnen: bij de perfecte cast, de schitterende beelden, de verhaallijn of de dialogen. De respectvolle, bijna eerbiedige manier waarop er wordt verwezen naar de eerste film uit 1982, soms overduidelijk, soms subtiel in details of de muziek van Hans Zimmer, die trouw blijft aan de stijl van Vangelis. Niets is gekopieerd en toch voelt alles als een feest van herkenning, alles is nieuw en toch zijn de unieke sfeer en stijl uit de eerste film direct zichtbaar en voelbaar, zodat de film toegankelijk is voor zowel de oude fans als ‘nieuwelingen’ die de eerste film nooit gezien hebben (maar dat na deze film vast en zeker alsnog gaan doen).
Wat de films onderscheidt is de verhaallijn, waar het oude verhaal liefdevol in verweven is en uiteindelijk ook mee samenkomt. De nostalgie die fans van de eerste film voelen is ook in de verhaallijn verwerkt: de personages uit de eerste film zijn oud geworden of overleden, de tijd is verder gegaan. Een kort gesprek met Gaff (Edward James Olmos), inmiddels een oude man geworden, een camera die bijna terloops langs een vergeeld portretje van een jonge Rachael glijdt, Deckard (Harrison Ford), die ook oud is geworden en slechts in het gezelschap van een minstens even oude hond in een verlaten stad woont. Dat het scenario zo trouw is aan zijn voorganger is niet gek: Hampton Fancher, die meeschreef aan het scenario voor de eerste, schreef ook het scenario voor deze versie.
Ik had het al eerder over de cast, die overigens bezaaid is met sterren die ook nog eens de sterren van de hemel spelen, zowel in grote als in kleinere rollen. Noemenswaardig zijn vooral Ryan Gosling, die door zijn vlakke, bijna ironische uitdrukking de ideale replicant is en Jared Leto, die in zijn rol als Niander Wallace de perfecte balans vindt tussen geniaal en gek. Boven alles ben ik natuurlijk a-pe-trots op onze eigen Sylvia Hoeks, die in accentloos Amerikaans de lieflijke, maar levensgevaarlijke replicante Luv schitterend gestalte geeft. Overigens is Hoeks niet de enige Nederlandse afgevaardigde in de film, ook Sallie Harmsen heeft een klein, maar prachtig rolletje.
2049 is wat minder ‘film noir’ omdat hij letterlijk wat lichter is, maar voor het overige – de wide shots en flyovers die zo kenmerkend waren voor de eerste film, de landschappen, de verstilde beelden, het dystopische toekomstbeeld, de eindeloze regen – is het niet alleen een volmaakte opvolger, maar ook op zichzelf een van de meest volmaakte films die ik ooit gezien heb. Uit alles spreekt perfectionisme zonder pretentie. Een aangenaam neveneffect is dat de film daardoor ook een bijzonder soort concentratie afdwingt: tot mijn grote blijdschap was de zaal de hele film muisstil en waren er nergens oplichtende telefoonschermen te zien.
Twee scènes springen er vooral uit: de vechtscène in een verlaten schouwburgzaal (met name door de afwezigheid van de loeiharde actiemuziek die bij dergelijke scènes zo gebruikelijk is, de verschijnende en verdwijnende hologrammen en de manier waarop de heren besluiten hun krachtmeting te beëindigen) en de liefdesscène tussen K, Joi en Mariette. Ik kan de schoonheid van die scène niet beter beschrijven dan op Routineviewing.com al is gedaan:
“In the futuristic world of Blade Runner, replicants are souls in human bodies, but they are in no way shown human decency. For holograms, they have the soul but are missing the body. They feel emotion just as strongly as humans or replicants without having the ability to actually feel. They can be loving, caring, thoughtful, curious, adventurous, and even sacrificial. That Blade Runner 2049 can pack all of these ideas into one scene is no small feat. Add in the fact that it’s shot by the brilliant Roger Deakins and features some dazzling special effects work and you have yourself the best scene of the year.”
De film duurt bijna drie uur, maar had van mij nog veel langer mogen duren. Wat was dit intens genieten, van begin tot eind.
PS: Het enige wat een beetje pijn doet is dat 2049 nu al een hogere score heeft dan de eerste Blade Runner, maar ik geef toe: welverdiend.
