Regie: Ari Folman
Robin Wright, een oudere, uitgerangeerde actrice, krijgt haar laatste contract aangeboden: de rechten op haar actrice-zijn verkopen. Haar beeltenis, uitdrukkingen, stemgeluid – alles wordt volledig gedigitaliseerd waardoor haar digitale, jongere versie weer successen kan boeken en geld kan verdienen voor de studio. Als ze akkoord gaat wordt ze in één klap steenrijk, maar ze mag nooit meer zelf acteren.
Twintig jaar later is Robin onderweg naar The Congress, waar nieuwe ontwikkelingen binnen de filmindustrie zullen worden gepresenteerd en waar ze de studiobaas zal spreken over verlenging van haar contract. Het congres wordt gehouden in Abrahama City, een voor buitenstaanders afgesloten geanimeerd gebied. Om er binnen te komen moet Robin een goedje opsnuiven waardoor ze in een geanimeerde toestand komt. Vanaf dat moment is alles één grote trip en moet Robin zich staande zien te houden tussen revoluties en technologische en chemische ontwikkelingen terwijl ze haar zoon en zichzelf zoekt.
De film is deels gebaseerd op het zwart-humoristische, maatschappijkritische, en naar later bleek profetische boek The Futurological Congress van Stanisław Lem uit de zestiger jaren. Robin Wrights rol is op haarzelf gebaseerd waardoor realiteit en fantasie al bij aanvang van de film door elkaar gaan lopen. Het zal voor Wright ook confronterend zijn geweest om deze rol te spelen.
Het eerste deel (zo’n 40 minuten) is live action, maar vanaf Robins aankomst bij Abrahama City is het een prachtige animatiefilm, gemaakt door Bridgit Folman Films Gang in samenwerking met zes animatiestudio’s over de hele wereld: Studio 352 in Luxemburg, Walking the Dog in België, Bitteschön in Berlijn, Studio Rakete in Hamburg, Studio Orange in Polen en Snipple in de Filippijnen. Het geheel is een fascinerend filosofisch onderzoek naar de maakbaarheid van onze werkelijkheid. Denk aan een unieke kruising tussen The Wall van Pink Floyd en The Matrix.
Wat mij betreft is alles aan deze film top. Robin Wright, Harvey Keitel als haar agent Al, Danny Huston (de halfbroer van Anjelica) als studiobaas, Jon Hamm als de stem van Robins geanimeerde metgezel Dylan, Paul Giamatti als de arts van zoon Aaron, en Sami Gayle en Kodi Smith-McPhee als dochter Sam en zoon Aaron zijn niet alleen perfect gecast, ze spelen ook nog eens de sterren van de hemel. Ook het camerawerk is mooi en zorgvuldig. De scène waarin Robin gesampled wordt terwijl haar trouwe agent Al haar vertelt over hun werkzame leven samen is van een ongekende en hartverscheurende schoonheid op alle fronten, en heeft een dubbele lading: in werkelijkheid zijn de meeste actrices inderdaad rond hun veertigste uitgerangeerd en daar staat een man van 74 jaar oud, die nog steeds prachtrollen aangeboden krijgt, afscheid van haar te nemen.
Het live action-deel is de moeite van het bewonderen waard, van de schitterende voormalige hangar waar Robin met haar kinderen woont tot de poort van Miramount (een samentrekking tussen Miramax en Paramount, duh) die wel heel erg lijkt op de poort van Paramount, maar het animatiedeel is een heel goed gecontroleerd visueel feest waarin talloze pop culture-verwijzingen te vinden zijn, waaronder Tom Cruise waar ze even mee babbelt (met de stem van Evan Ferrante, professioneel Tom Cruise Impersonator), Ronald Reagan in een reclamespotje – overal wandelen beroemdheden en figuurtjes die sterk doen denken aan de figuurtjes in vroege Disneyfilms.
De reacties lopen enorm uiteen, en dat is wel te verklaren: de film legt weinig uit waardoor je, net als met elk goed kunstwerk, zelf mag nadenken en interpreteren. Daarnaast voldoet de film niet aan de standaard Hollywoodnormen en is erg uitgesproken in stijl en politieke kleur (voor Bush stemmen is erger dan vreemdgaan) waarmee je meteen al een groot deel van je kijkers kwijt bent. De film is maatschappijkritisch, bevraagt de rol van de filmindustrie (die in de film voorgesteld wordt als een fascistoïde club die acteurs uitbuit en ons shit voorkauwt, dit is ook terug te zien in de vele nazi-verwijzingen, zoals de congreshal die sterk doet denken aan Hitlers gedroomde Volkshalle), van het kapitalisme en het verlies van onze menselijkheid. In de volgende quote zou je ‘drugs’ (medicijnen in deze context) ook kunnen vervangen voor ‘technologie’:
“Nothing has changed, has it? Once we just masked the truth with antidepressants, drugs that concealed and lied, now we just reinvent the truth. That’s not such a big difference. The drugs have just gotten much, much better.”
The Congress is prachtig om te zien, zorgvuldig gemaakt, goed doordacht en geeft stof tot nadenken. Je bent sowieso een indringende ervaring rijker.
Robin Wright, die 47 was op het moment dat The Congress werd opgenomen, begon al op haar zeventiende met acteren. Op haar 21e brak ze door met haar rol in The Princess Bride (1987) en in 1994 zette ze zichzelf definitief op de kaart met de rol van Jenny in Forrest Gump, gevolgd door lovende reacties op haar werk in films als The Pledge (2001), State of Play (2009), The Girl With The Dragon Tattoo (2011) en de serie House of Cards (2013) waar ze vijf Emmy-nominaties voor kreeg. In tegenstelling tot het beeld dat in The Congress wordt geschetst is Wright allesbehalve uitgerangeerd: ze heeft tot op de dag van vandaag stabiel werk. Ook met die verkeerde keus in mannen waarover in de film gesproken wordt valt het wel mee: ze is sinds 2018 getrouwd met Clement Giraudet, International VIP Relations Manager bij Yves Saint Laurent. Daarvoor was ze veertien jaar getrouwd met Sean Penn met wie ze twee kinderen heeft.
Deze film op IMDb
Klik hier om te zien waar deze film te zien is
