Regie: Zal Batmanglij
Bij hoge uitzondering deze keer een review van een serie. Ik vond ‘m zo bijzonder dat ie een plaatsje verdient.
Na zeven jaar vermist te zijn geweest duikt Prairie (bijna letterlijk) weer op. Er zijn vreemde dingen aan de hand: ze was voor haar vermissing blind en kan weer zien, ze heeft rare littekens op haar rug en ze wil haar adoptieouders niet vertellen wat ze heeft meegemaakt. Na thuiskomst uit het ziekenhuis verzamelt ze vijf mensen, die ze in een verlaten en afgelegen huis elke avond wél vertelt wat er is gebeurd en wat haar heeft gemaakt tot wat ze nu is: de OA. De bedoeling is dat haar vijf toehoorders haar uiteindelijk zullen helpen bij haar missie.
Ik wil, geheel in lijn met Prairie, niet teveel vertellen over haar verhaal, maar eigenlijk doet dat er ook niet toe. Het is een vehikel wat mensen samenbrengt en diepe indruk maakt. De vijf mensen die ze om zich heen verzamelt doen sterk denken aan Stephen Kings Losers’ Club: ze zijn stuk voor stuk eenzaam en worstelen ergens mee. De vorm is minstens even bijzonder: heden en verleden worden op ingenieuze wijze vervlochten, zowel in de verhaallijn als door de montage.
Er spelen veel relatief onbekende acteurs in mee (met uitzondering van Scott Wilson, Alice Krige en Jason Isaacs), en het is duidelijk dat de regisseur het beste uit iedereen heeft weten te halen: zelfs als er in kleinere rollen wat minder goed geacteerd wordt valt er een soort zuiverheid en authenticiteit te bespeuren, en het prima camera- en montagewerk maakt het helemaal af. Als een ander Prairie’s verhaal zou vertellen zou het volslagen idioot zijn, maar het wordt met zoveel overtuiging en overgave gebracht dat je het helemaal slikt, van begin tot eind. De special effects zijn niet spectaculair, maar krijgen in deze serie eindelijk hun juiste, bescheidener plaats terug: als ondersteunend aan het verhaal in plaats van dragend. De dialogen zijn ijzersterk, en elk personage wordt zorgvuldig uitgediept zodat je uiteindelijk zelfs voor de grootste klootzak compassie voelt, zonder dat het een te nadrukkelijke omslag betreft. De klootzak blijft gewoon een klootzak, maar je begrijpt beter waarom hij een klootzak is. De serie zit tjokvol mooie lessen en boodschappen zonder moralistisch te zijn. Er wordt niet al teveel uitgelegd, Marling speelt in op de eigen fantasie van de kijker, tot het einde aan toe waar je interpretatie van de finale – een keiharde botsing tussen de vreemde en fantastische reis tot dan toe, en de realiteit – afhangt van je geloof. Niet in religieuze zin, maar in het goede, in het mooie, in mensen en misschien een heel klein beetje in sprookjes.
De manier waarop de serie tot stand is gekomen is waarschijnlijk minstens zo bijzonder als de serie zelf: het is het resultaat van synergie tussen vrienden. De jonge nieuwkomer Brit Marling is niet alleen de hoofdrolspeelster, maar ook de bedenkster en schrijfster, samen met goede vriend en regisseur Zal Batmanglij (iemand die die Batman in zijn naam heeft moet wel bijzondere dingen kunnen!) waar ze op school al korte films mee maakte. Na het behalen van haar bachelor Economie aan de prestigieuze Georgetown-universiteit werkte ze bij een bank, en op een dag stonden haar vrienden, Zal Batmanglij en Mike Cahill bij haar voor de deur met de mededeling dat ze weer een korte film wilden maken. Ondanks haar drukke baan zei ze ‘ja’, voelde waar haar grote passie lag en liet al snel het bedrijfsleven vallen voor de kunst. Zoals ze zelf zegt: “No poverty would be as unbearable as waking up in a life that wasn’t mine, that I had accidentally lived.”
Na een paar jaar in Hollywood besloot ze zelf scenario’s te gaan schrijven, vanuit de gedachte dat dat de beste manier was om betere rollen voor zichzelf te creëren. Zowel in schrijven als in acteren is ze volledig autodidact. Marling leverde binnen één jaar twee films af: met Zal Batmanglij The Sound of My Voice, en met Mike Cahill Another Earth, die werd geselecteerd voor Sundance. Beide films werden goed ontvangen en wonnen prijzen. In 2013 volgde The East, die een Saturn Award won.
Marling heeft, net als bijvoorbeeld M. Night Shyamalan, een duidelijk handelsmerk: in haar geval is het een voorkeur voor andere werelden, en iemand die onze wereld en de mensen een beetje beter probeert te maken. Haar rol in The OA leunt tegen haar rol in The Sound of my Voice: in beide gevallen is ze een verlichte voorgangster, inspirator en motivator. Een cynicus zou kunnen stellen dat ze zichzelf dan blijkbaar heel wat vindt – maar ze heeft ons ook écht wat te vertellen. Uit haar werk blijkt oprechte passie, empathie en liefde voor mensen.
De OA is af, in alle opzichten, dus hoe raar het ook klinkt: ik hoop niet dat er een tweede seizoen komt. Ik hoop wel van harte dat we meer van deze filmmakers-vriendenclub gaan horen, en dat Marling trouw blijft aan haar passie en missie – want wat een verademing tussen al het commerciële Hollywoodgeweld.
