Regie: Martin Scorsese
Het is 1954, en US Marshal en weduwnaar Edward ‘Teddy’ Daniels (Leonardo DiCaprio) en zijn nieuwe partner Chuck Aule (Mark Ruffalo) zijn op een veerboot onderweg naar het afgelegen Shutter Island waar het Ashecliffe Hospital gevestigd is – een statig, oud complex waar ontoerekeningsvatbare criminelen worden behandeld – om de verdwijning van de voor moord veroordeelde Rachel Solando te onderzoeken. Eenmaal aangekomen steekt er een storm op waardoor ze niet van het eiland af kunnen. Tijdens hun gedwongen verblijf in het doolhof die de ruimtes in het complex vormen, komen ze erachter dat er merkwaardige dingen in de kliniek gebeuren en de leidinggevende psychiater, Dr Cawley (Ben Kingsley), zaken voor ze achterhoudt. Ondertussen krijgt Teddy last van zware hoofdpijnaanvallen en hallucinaties. Op den duur weet je, net als Teddy, niet meer wat nou de werkelijkheid is en wat niet. De titel geeft het al een beetje weg: het is een anagram voor ‘truths and lies’ en ‘truths/denials’, en dat is niet de enige subtiele verwijzing in de film (zie onder voor meer meer anagrammen, hints en verwijzingen).
Shutter Island is gebaseerd op het gelijknamige boek van Dennis Lehane, op wiens boeken ook Mystic River (Clint Eastwood, 2003), Gone Baby Gone (Ben Affleck, 2007) en later het wat minder goed ontvangen Live by Night (Ben Affleck, 2016) gebaseerd zijn. De verhalen spelen zich altijd af in, of rond Boston, zo ook in Shutter Island zodat Teddy het Boston-accent heeft dat zo mooi aansluit bij de vijftiger jaren. De cinematografie is adembenemend prachtig, van de openingsscène waaruit de veerboot, als uit het niets, uit dichte mist opdoemt, het verschil in belichting en kleur in Teddy’s dromen tot de zorgvuldig ingezette special effects tijdens zijn hallucinaties.
De cast is stevig, goed gekozen en zet stuk voor stuk prachtig acteerwerk neer: de dynamiek tussen Teddy en Chuck is indrukwekkend en zeker tegen het eind ontroerend, niet in het minst door de ziel die er door DiCaprio en Ruffalo in de personages wordt gelegd (de laatste kreeg de rol doordat hij Scorsese een brief had gestuurd waarin hij vertelde hoe graag hij met hem zou willen werken). Ben Kingsley is meer dan overtuigend als Dr Cawley met een magistrale mengeling van bescheidenheid, autoriteit en bezorgdheid. Naast DiCaprio, Ruffalo en Kingsley zijn ook Michelle Williams, Max von Sydow, Patricia Clarkson, Jackie Earle Haley, Elias Koteas en Ted Levine te bewonderen in rollen die op hun lijf geschreven lijken te zijn.
Wat begint als een simpele detective eindigt in een hartverscheurende ontknoping. Ik garandeer je dat je, mede door die nieuwe inzichten, de film nog een keer zult willen zien.
Andrew Laeddis is een anagram van Edward Daniels, Rachel Solando een anagram van Dolores Chanal, de vrouw van Teddy. Chuck Aule is geen anagram, maar waarschijnlijk een verwijzing naar de schilder Chagall die bekend stond om zijn dromerige stijl.
Aan het begin wordt de US Marshals gevraagd hun wapens in te leveren. Een ervaren US Marshal haalt een wapen in een seconde uit het holster, maar Chuck staat ermee te rommelen.
Chuck geeft Teddy altijd een vuurtje, omdat Teddy zelf geen aansteker heeft – patiënten mogen geen aanstekers hebben.
Teddy heeft het eerste deel van de film een pleister op zijn voorhoofd, na de twist niet meer. De aan- en afwezigheid van de pleister lijkt symbool te staan voor (geestes)ziek/hersteld, of een pleister om de waarheid mee te bedekken.
Als onderdeel van zijn onderzoek naar de vermiste patiënt interviewt Teddy eerst het personeel. Tijdens een gesprek met een van de verpleegsters wordt Dr. Sheehan ter sprake gebracht. Bij het noemen van Sheehans naam wordt de verpleegster plotseling ongemakkelijk en werpt een snelle blik in Chucks richting. Het is ook ingewikkeld als degene waar je het over hebt er gewoon bij staat.
Een van de patiënten geneert zich als Teddy het uiterlijk van Dr Sheehan ter sprake brengt. Tijdens die dialoog draait de camera regelmatig naar Chuck, wat subtiel impliceert dat hij Dr. Sheehan is.
The Law of 4 en 67: de basis van The Law of 4 is de identiteit van Teddy/Andrew en Rachel/Dolores, maar over het cijfer 4 zijn verschillende theorieën. De meest voorkomende is dat het cijfer verwijst naar de vier namen, maar ik neig meer naar het aantal doden. Het cijfer 67 verwijst naar het aantal patiënten – er ontbreekt er een, en dat is niet Rachel Solando.
Rachel Solando, de vermiste patiënt die Teddy probeert op te sporen, is niet echt maar een personage dat deel uitmaakt van Teddy’s waan. Omdat het een experiment is, wordt het ziekenhuispersoneel inclusief de beveiligers geacht mee te spelen. Als je goed op de beveiligers let tijdens de zoekactie op het eiland, zie je dat ze eigenlijk niks doen. Als je de film voor het eerst ziet, lijkt het of de vermissing hen niet interesseert, maar in de realiteit weten de beveiligers dat Rachel Solando niet bestaat en ze moeten doen alsof ze iemand zoeken. Dat gaat ze kennelijk niet altijd even goed af.
Teddy is ervan overtuigd dat Andrew Laeddis een andere patiënt is in de instelling, maar kan hem logischerwijs niet vinden. Als Chuck claimt medische documenten te hebben gevonden die bewijzen dat Laeddis wel degelijk een patiënt is, wil Teddy ze niet inzien – onbewust weet hij dat de kans groot is dat hij zichzelf ziet en zijn illusie opblaast.
Tegen het einde van de film rijdt Teddy mee met ‘The Warden’, een ietwat mysterieuze en intimiderende figuur (Ted Levine, die ook Jame Gumb, die creep in The Silence of the Lambs speelde, heel goed gecast). Tijdens de rit bespreekt de directeur de aard van geweld, waarover hij beweert dat niets zuiverder en natuurlijker is voor de mens. Als je de clou eenmaal weet, heeft dit korte gesprekje veel meer betekenis en zie je hoe sceptisch ‘The Warden’ is over het experiment.
Deze film op IMDb
Klik hier om te zien waar deze film te zien is
